31 aug Een proefschrift in visuele samenvattingen
Informatie op een simpele manier uitleggen in tekeningen is dagelijkse kost voor mij. Soms gaat het om wel héél complexe theorie (voor mij). Dit voorjaar en zomer heb ik gewerkt aan een heel tof en waardevol project: het proefschrift van Elien. Ze vroeg of ik de hoofdstukken visueel wilde samenvatten.
Vijf jaar lang heeft Elien onderzoek gedaan en nu tijd voor de kroon op haar werk: het proefschrift en de verdediging. Ze stuurde het 163 pagina’s tellende manuscript in het Engels toe met als onderwerp: Close(d) Care. Group climate in a secure forensic setting for individuals with mild intellectual disability. Yes, snap jij het nog? En dit was alleen de titel 😉
Lekenpraatje
Wat voor haar van belang was, was dat het hele proefschrift toegankelijker werd om te lezen. En dat zij tijdens haar verdediging deze visuele samenvattingen kon gebruiken. Ze vertelde dat de presentatie ook wel het ‘lekenpraatje’ wordt genoemd. Komt dat goed uit, want ik ben ook een leek in dit vakgebied. Aan mij de taak om die complexe materie op een duidelijke manier uit te leggen in tekeningen. Daar ben ik dan weer goed in, ieder zijn vakgebied.
Ken je eigen verhaal
Gelukkig kende Elien haar eigen onderzoek heel goed, en wist dan ook in de samenvatting duidelijk de kern te vertellen: haar verhaal. Heel belangrijk als je informatie wilt visualiseren, je kunt niet alles tekenen. Het gaat om de belangrijkste punten, wel met genoeg context en met een logische opbouw, zodat het te begrijpen is voor ‘de leek’.
Hoe ging ik te werk?
Er ging een aantal stappen vooraf voordat het boek er uiteindelijk was. Niet alleen ik was betrokken voor de illustraties, ook het boek werd vormgegeven. Milou Curvers (Mevrouwknot.nl), verzorgde de vormgeving van het boek. De visuele samenvattingen moesten dus goed aansluiten op de uitstraling en kleurpalet van het boek.
Het proces ging als volgt:
- Brainstormfase: de samenvattingen doornemen met markeerstiften in de aanslag, materie snappen door het weer door te nemen met Elien, losse illustraties schetsen op papier om ideeën te vormen.
- Schetsfase: Het opzetten van samenvatting in tekeningen per hoofdstuk. Dat is al een proces op zich. Het moet een verhaal zijn en in context geplaatst worden. De eerste schetsen stuurde ik naar Elien en daar keek zij naar, we gingen er samen over in gesprek. Als er iets op papier staat ga je daarover makkelijk in gesprek, er ligt een basis. Elien was al heel tevreden met de eerste schetsen en erg enthousiast, en kwam zelf ook weer met ideeën.
- Toen de schetsen definitief waren werkte ik ze uit in kleur. Zowel Milou als Elien keken hiernaar, een losse praatplaat is anders dan passende visuele samenvattingen in een boek.
- De final check. Er zijn bijna altijd nog wel kleine dingen die aangepast moeten worden.
- De drukproef en uiteindelijk het boek in de brievenbus. Heel tof om het resultaat te zien!
Waardevol
Wat ik bijzonder vind aan dit project, is dat deze vorm van visueel communiceren nog niet vaak is gebruikt in proefschriften (niet dat ik weet tenminste). De tekeningen hebben in het boek écht meerwaarde. Het proefschrift was zonder de samenvattingen net zo vakkundig en een geweldige prestatie van Elien, maar door de visuele samenvattingen wordt de materie voor veel mensen – ook de professionals in het vakgebied – toegankelijker en begrijpelijker. Ik hoop dat hiermee het effect en meerwaarde van tekeningen als aanvulling of vervanging meer de norm wordt.
Ook in boeken zorgen tekeningen naast een welkome afwisseling dat de materie makkelijker op te nemen is en beter blijft hangen.
Fijne samenwerking
Het was echt een co-productie, dit project. Ik ben er trots op dat ik de laatste maanden een bijdrage mocht leveren aan het jarenlange onderzoek dat Elien heeft gedaan. Wat een prestatie van haar. Op naar 15 september!
Proefschrift inzien?
Bekijk hier het proefschrift online.
Ook interesse? Neem contact met mij op voor de mogelijkheden.